Nhắc đến những khái niệm mơ hồ trong giới đầu tư, không thể không kể đến khái niệm “giá trị doanh nghiệp”. Làm sao để gán giá trị cho doanh nghiệp khi mà nó là tập hợp của muôn vàn thành cấu hữu hình và vô hình? Hiện nay có rất nhiều phương pháp, phương thức được đưa ra để xác định một cách tương đối giá trị của công ty. Dựa trên cơ sở pháp lý: Luật Doanh nghiệp năm 2014 , chúng tôi đưa ra một số phương pháp định giá doanh nghiệp hiện nay:

Lý do cần định giá doanh nghiệp
Thông thường, giá trị của doanh nghiệp chỉ được xem xét vào thời điểm mà họ quyết định bán doanh nghiệp đó. Nhưng mỗi doanh nghiệp lại cần phải có một giá trị cập nhật nhất ở tất cả các lần định giá. Thông thường, ít nhất mỗi năm một lần, các doanh nghiệp sẽ được định giá. Nguyên nhân là:

• Định giá doanh nghiệp có thể giúp chủ doanh nghiệp quyết định bán hoặc giải thể nhanh hơn khi có bất cứ vụ việc bất ngờ xảy ra.
• Cũng giúp chủ doanh nghiệp xây dựng được kế hoạch để bán doanh nghiệp
  
• Việc nắm giữ giá trị doanh nghiệp cập nhật theo thời gian cho phép bạn tận dụng cơ hội bán hoặc sát nhập doanh nghiệp một cách nhanh chóng.
  
• Có lợi khi quyết định mời thêm cổ đông hoặc có kế hoạch cổ phần hóa doanh nghiệp.
  
• Tạo uy tín cho doanh nghiệp, giúp ngân hàng quyết định cho doanh nghiệp vay tiền hay không.
  
• Phân chia công việc kinh doanh hay phân chia tài sản…
  

Để có thể xác định giá trị doanh nghiệp, có thể sử dụng những cách định giá doanh nghiệp khác nhau. Vậy hiện nay có các phương pháp định giá doanh nghiệp nào ở Việt Nam?

1. Phương pháp dựa vào bảng cân đối kế toán

• Dựa vào bảng cân đối kế toán, giá trị doanh nghiệp sẽ là giá trị của phần tài sản báo cáo trên bảng cân đối kế toán tại thời điểm chúng ta muốn xác định giá trị doanh nghiệp.
• Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ hiểu. Tuy nhiên cũng tồn tại một nhược điểm lớn đó là hầu hết giá trị của các tài sản báo cáo trên bảng cân đối kế toán đều là giá trị lịch sử, nên tính hữu ích đối với các đối tượng sử dụng thông tin về giá trị doanh nghiệp sẽ rất hạn chế.
  
• Chính vì vậy, phương pháp này chỉ mang tính lý thuyết, trong thực tế hầu như không được sử dụng.
  

2. Phương pháp dựa vào kết quả kiểm kê và đánh giá lại tài sản

• Phương pháp này căn cứ vào kết quả kiểm kê và đánh giá lại tài sản của doanh nghiệp theo giá trị thị trường tại thời điểm muốn định giá. Phương pháp này đòi hỏi các chuyên gia định giá doanh nghiệp cần trực tiếp kiểm kê và đánh giá lại giá trị của từng tài sản của doanh nghiệp.
• Phương pháp này cung cấp thông tin khá tin cậy về giá trị thị trường của tổng tài sản của doanh nghiệp tại thời điểm định giá. Tuy nhiên thông tin này thể hiện giá trị tại trạng thái tĩnh – giá trị thanh lý doanh nghiệp.
  
• Trong khi đó, mục đích thông thường của việc định giá doanh nghiệp là đề ra các quyết định kinh doanh trong tương lai, nghĩa là xem xét doanh nghiệp trong trạng thái hoạt động liên tục, chứ không phải là khi doanh nghiệp ngừng hoạt động.
  
• Chính vì vậy, ngoài việc cung cấp thông tin trong các trường hợp giải thể hay phá sản doanh nghiệp, định giá doanh nghiệp theo phương pháp này rất ít có giá trị thực tế.
  

3. Phương pháp chiết khấu dòng tiền

• Phương pháp này định giá doanh nghiệp là giá trị hiện tại của dòng tiền tự do trong tương lai của doanh nghiệp. Dòng tiền tự do này là dòng tiền cho cả chủ sở hữu và chủ nợ.
• Phương pháp này có ưu điểm hơn phương pháp dựa vào bảng cân đối kế toán và phương pháp dựa vào kết quả kiểm kê, đánh giá lại tài sản là xác định giá trị doanh nghiệp trong trạng thái hoạt động liên tục chứ không phải trong trạng thái thanh lý.
  
• Nhược điểm của phương pháp này chính là cách tiến hành khá phức tạp.
  

Giá trị doanh nghiệp = PV (dòng tiền trong tương lai cho chủ sở hữu và chủ nợ)

• Điểm mấu chốt của phương pháp này là xác định dòng tiền tự do trong tương lai của doanh nghiệp và xác định chi phối vốn bình quân để chiết khấu dòng tiền đó về giá trị hiện tại.
• Xác định giá trị doanh nghiệp thông qua phương pháp chiết khấu dòng tiền bao gồm các bước:

Bước 1: Xác định dòng tiền tự do trong tương lai của doanh nghiệp (free cash flows to the firm – FCFF)

Bước 2: Xác định giá trị cuối cùng (Terminal value)

4. Phương pháp chiết khấu dòng lợi nhuận khác thường

• Các chủ sở hữu của mỗi doanh nghiệp đều yêu cầu một tỷ lệ sinh lời nhất định trên số vốn mà họ đầu tư vào doanh nghiệp, đó chính là chi phí vốn chủ sở hữu. Tỷ lệ sinh lời này gọi là tỷ lệ sinh lời thông thường.
  
• Với tỷ lệ sinh lời thông thường, mỗi doanh nghiệp có một khoản lợi nhuận thông thường là Tỷ lệ sinh lời thông thường * Giá trị vốn chủ sở hữu.
  
• Tuy nhiên lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp có thể đúng bằng hoặc khác với mức lợi nhuận thông thường này.
  
• Lợi nhuận khác thường (abnormal earnings) chính là chênh lệch giữa tổng lợi nhuận thực tế (earnings) và lợi nhuận thông thường (normal earnings) của doanh nghiệp
  
• Lợi nhuận khác thường = Lợi nhuận – (Chi phí vốn chủ sở hữu x Giá trị sổ sách của vốn chủ sở hữu đầu kỳ)
  

5. Phương pháp định gia trên cơ sở so sánh giá trị thị trường

• Với 2 phương pháp chiết khấu dòng tiền và chiết khấu lợi nhuận ở trên, chúng đều yêu cầu việc dự đoán chi tiết nhiều năm. Hai phương pháp này phụ thuộc quá nhiều vào việc dự đoán hoạt động của doanh nghiệp trong nhiều năm tới, chính vì vậy nhà phân tích sẽ ít tin tưởng vào các con số dự đoán.
• Một phương pháp định giá doanh nghiệp khác nhà phân tích có thể sử dụng dựa vào cơ sở so sánh giá trị thị trường của các doanh nghiệp tương đồng.
  
• Phương pháp này cần dựa vào thị trường, cũng chính là việc đánh giá các triển vọng ngắn hạn và dài hạn về sự phát triển và khả năng sinh lợi của các doanh nghiệp có sự tương đồng.
  
• Từ đó, nhà phân tích có thể giả định rằng việc định giá các doanh nghiệp đó cũng có thể áp dụng được cho doanh nghiệp đang cần định giá.
  
• Phương pháp này khá khó khăn trong việc lựa chọn các doanh nghiệp tương đồng. Hơn nữa, việc giải thích sự khác biệt hệ số giá giữa các doanh nghiệp cũng như việc áp dụng các hệ số giá của các doanh nghiệp khác nhau vào doanh nghiệp đang cần định giá như thé nà đòi hỏi có một sự hiểu biết sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng tới các hệ số giá đó.
  
• Tuy nhiên, phương pháp này đặc biệt có ích trong việc định giá các doanh nghiệp không niêm yết trên thị trường chứng khoán với cơ sở số liệu chủ yếu là các báo cáo tài chính doanh nghiệp và thông tin trên thị trường chứng khoán.
  
• Định giá doanh nghiệp hay xác định giá trị doanh nghiệp là một vấn đề khó khăn và không chắc chắn. Tất cả các phương pháp được sử dụng để định giá doanh nghiệp đều không thể giải quyết được trọn vẹn vấn đề này mà chỉ có thể ước lượng tương đối giá trị của doanh nghiệp.
  
• Các sai số trong định giá doanh nghiệp xảy ra do sự không chắc chắn về kinh tế chứ không phải từ các phương pháp định giá doanh nghiệp.
  

Hãy liên hệ với chúng tôi để doanh nghiệp bạn được hỗ trợ tốt nhất!